Think Tank Silesia

Zapraszamy do naszego portalu Think Tank Silesia, gdzie znajdziesz ciekawe artykuły o Śląsku. Dołącz do naszej społeczności i odkrywaj ten region na nowo!

Evently

Dołącz do naszej społeczności!

Simply enter your keyword and we will help you find what you need.

What are you looking for?

Good things happen when you narrow your focus
Welcome to Conference

Write us on info@evently.com

Follow Us

Agenda 2030 w Europie: cele zrównoważonego rozwoju i wyzwania dla regionu

Według najnowszej paneuropejskiej oceny środowiskowej, emisje gazów cieplarnianych pozostają w stagnacji, a zanieczyszczenie powietrza i wody pozostają poważnym problemem w regionie. W obliczu tego, Unia Europejska i Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 mają na celu poprawienie stanu środowiska poprzez celowe inwestycje i strategie. Jednakże, aby osiągnąć postęp w zakresie ochrony środowiska, konieczne będzie wspólne podejście i wdrażanie praktycznych działań na wszystkich poziomach – Artykuł został przygotowany przez Słoweńskiego eksperta z organizacji Društvo Bodi svetloba w ramach inicjatywy Green Three Seas For Youth.

Ostatnia europejska ocena środowiskowa, zawierająca dane do końca 2021 roku, została opublikowana w 2022 roku i jest najaktualniejsza z serii ocen sięgających 1995 roku. Pierwsza konferencja ministerialna w ramach procesu Środowisko dla Europy odbyła się w 1991 roku na zamku w Dobriš, w ówczesnej Czechosłowacji. Była to pierwsza ogólnoeuropejska konferencja ministrów odpowiedzialnych za środowisko, która koncentrowała się na Europie Środkowej i Wschodniej.

Według najnowszej europejskiej oceny środowiskowej, emisje gazów cieplarnianych spadły tylko nieznacznie od czasu Ósmej konferencji „Środowisko dla Europy” (Batumi, Gruzja, 8-10 czerwca 2016 r.). Stagnacja emisji odzwierciedla brak kontroli zużycia energii lub niewystarczającą ilość inwestycji w odnawialne źródła energii. Pomimo negatywnego wpływu paliw kopalnych na środowisko, wszystkie kraje nadal w różnym stopniu wdrażają dotacje do paliw kopalnych. Liczba przedwczesnych zgonów z powodu narażenia na ozon w warstwie przyziemnej wzrosła w latach 2009-2018 o około 24 procent, prawdopodobnie z powodu wyższych średnich temperatur. Zanieczyszczenia rozproszone oraz zrzuty ścieków miejskich i przemysłowych pozostają znaczące w wielu miejscach, a trwałe zanieczyszczenia organiczne stanowią większy problem dla zdrowia publicznego.

Pomimo kilku dobrych przykładów, współpraca i procesy partycypacyjne w zakresie ochrony wody, alokacji i innych praktycznych osiągnięć nie są wdrażane tak głęboko, jak mogłyby być. Stan ekosystemów jest nadal powodem do niepokoju. Morze Śródziemne i Morze Czarne są nadal bardzo przełowione, natomiast w północno-wschodnim Oceanie Atlantyckim i Morzu Bałtyckim można zaobserwować oznaki odbudowy zasobów rybnych w wyniku lepszych decyzji w zakresie zarządzania. Zanieczyszczenie morza, zarówno ze źródeł lądowych (np. składniki odżywcze, tworzywa sztuczne i chemikalia), jak i morskich (np. tworzywa sztuczne i ropa naftowa), nadal stanowi pilny problem w większości regionów morskich. Śmieci plażowe i morskie, w których dominuje plastik, są uznawane za główne globalne zagrożenie dla ekosystemów przybrzeżnych i morskich. Chociaż hierarchia zarządzania odpadami przypisuje najwyższy priorytet zapobieganiu powstawania odpadów, ich ilość w całym regionie wciąż rośnie. Nawet tam, gdzie istnieje silne zaangażowanie polityczne w rozwój gospodarki cyrkularnej, jak np. w Unii Europejskiej, ilość wytwarzanych odpadów rośnie to poziomy recyklingu różnią się znacznie w poszczególnych krajach. Tylko 15 państw UE poinformowało, że wszystkie ich władze lokalne wdrażają lokalne strategie ograniczania ryzyka wystąpienia klęsk żywiołowych w ramach celu zrównoważonego rozwoju 13.1.

Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030

Agenda stanowi nadrzędne ramy polityczne dla zrównoważonego rozwoju i zintegrowanej polityki środowiskowej. 17 uniwersalnych Celów Zrównoważonego Rozwoju i 169 celów Agendy 2030 zapewnia cele polityczne na wszystkich poziomach, mające na celu wyeliminowanie ubóstwa wraz z gospodarczym, społecznym i środowiskowym wymiarem zrównoważonego rozwoju. Agenda obejmuje ponad 86 celów, aby skupić się na postępie w zakresie kluczowych kwestii środowiskowych (w tym w ramach celu 6 dotyczącego wody, celu 7 dotyczącego energii, celu 12 dotyczącego wzorców konsumpcji i produkcji oraz celu 13 dotyczącego działań w dziedzinie klimatu), a także ponad 90 wskaźników związanych z ochroną środowiska, umożliwiających pomiar postępu w realizacji agendy

Na poziomie Unii Europejskiej, Europejski Zielony Ład promuje podejście holistyczne i określa plan dla osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku, przy czym zrównoważony rozwój staje się standardem dla wszystkich polityk. Obejmuje on strategię różnorodności biologicznej 2030, plan działania „Zero zanieczyszczeń”, „Od pola do stołu”, strategię zrównoważonej i inteligentnej mobilności oraz przejście do gospodarki cyrkularnej jako ambitne kierunki dla Unii Europejskiej. Założenia polityki czystego powietrza Unii Europejskiej, mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza, obejmują trzy filary: normy jakości powietrza, krajowe poziomy emisji dla kluczowych zanieczyszczeń oraz dopuszczalne wartości emisji dla kluczowych źródeł zanieczyszczeń. Kontrola sprawności dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie jakości powietrza atmosferycznego w 2019 roku wykazała, że nie wszystkie cele dyrektywy zostały osiągnięte.

Unia Europejska wyznaczyła nowy cel dotyczący zwiększenia udziału energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii do co najmniej 32 procent do 2030 roku. Udział energii ze źródeł odnawialnych wykorzystywanej w działalności transportowej w Unii Europejskiej osiągnął 10,2 procent w 2020 roku, co oznacza, że cel 10-procentowego wykorzystania energii odnawialnej w transporcie do 2020 roku został osiągnięty. Pojazdy elektryczne stanowiły jedynie 0,2 procent całkowitej floty pojazdów w Unii Europejskiej w 2020 roku. W okresie 2014-2019 emisje gazów cieplarnianych zostały zredukowane w Unii Europejskiej o około 12 Mt ekwiwalentu CO2, głównie w Niemczech, ale ze wzrostem emisji w 12 innych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Udział energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii wynosi w Unii Europejskiej 18 procent. 

Główne Dyrektywy

Finansowanie jest kluczowym aspektem wspierania strategii i programów działań, ale woda przyciągnęła niewiele ponad jedną piątą wszystkich środków finansowych na rzecz klimatu pochodzących z krajów rozwiniętych i przeznaczonych dla krajów, które się rozwijają. Rama dyrektywy wodnej Unii Europejskiej (art. 9) stanowiła punkt wyjścia dla wzmocnienia rozważań ekonomicznych i zasad zwrotu kosztów w sektorze wodnym. Nie jest jednak jasne, w jaki sposób zwrot kosztów dokładnie przyczynia się do osiągnięcia zrównoważonego i sprawiedliwego wykorzystania wody. Początkowy cel polityki Unii Europejskiej, jakim było osiągnięcie „dobrego stanu ekologicznego” dla wszystkich części wód, nie został osiągnięty i został odłożony, a ostatecznym terminem jest rok 2027. 

Strategia różnorodności biologicznej Unii Europejskiej na rok 2030 podkreśla potrzebę rozszerzenia ochrony regionów morskich Unii Europejskiej do 30 procent, tworząc korytarze ekologiczne, aby pomóc odwrócić utratę różnorodności biologicznej i przyczynić się do łagodzenia zmian klimatu i odporności na nie. Z ocen czerwonej listy dla regionów morskich Unii Europejskiej wynika, że spośród 1 196 ocenionych gatunków morskich 9 proc. jest zagrożonych, a 3 proc. bliskich zagrożenia. Szczególnie zagrożone są ptaki, ssaki i żółwie. W ciągu ostatnich 20 lat rzeka Dunaj była przedmiotem masowej operacji oczyszczania finansowanej przez Unię Europejską. Budowa oczyszczalni ścieków wzdłuż rzeki zapobiegła odprowadzaniu surowych ścieków do rzeki, co doprowadziło do poprawy jakości wody w ciągu ostatnich 15 lat. Inne ulepszenia obejmowały redukcje zrzutów przemysłowych i rolniczych. Ekosystem na północno-zachodnim szelfie Morza Czarnego odbudowuje się, o czym świadczy powrót niegdyś licznie występujących czerwonych wodorostów Phyllaphora. Jest to wyraźny przykład podejścia „od źródła do morza” w zarządzaniu wybrzeżem i morzem.

Unia Europejska, podążając za zmianami w produkcji, podnoszeniem świadomości i zachowaniami konsumentów, coraz bardziej skupia się na bezpieczeństwie żywności poprzez rozwój produkcji lokalnej, ekologicznej, wolnej od genetycznie modyfikowanych organizmów lub innych rodzajów certyfikowanej produkcji. W strategii Unii Europejskiej dotyczącej gleb z 2021 r. określono ramy i konkretne środki mające na celu ochronę i odbudowę gleb oraz zapewnienie ich zrównoważonego użytkowania. Określono w niej wizję i cele osiągnięcia zdrowych gleb do 2050 r., przy czym konkretne działania mają być podjęte do 2030 r. Strategia określa działania związane m.in. z glebą i gospodarką cyrkularną, proponuje bezpieczne, zrównoważone i cyrkularne wykorzystanie wydobytej gleby oraz ograniczenie zabierania ziemi i uszczelniania gleby przy cyrkularnym wykorzystaniu gruntów. Wsparcie ze strony Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej mogłoby spowolnić proces porzucania ziemi uprawnej i wyludniania się obszarów wiejskich w bloku. W październiku 2020 r. uruchomiono strategię Unii Europejskiej w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważonego rozwoju w kierunku środowiska wolnego od substancji toksycznych. Ma ona na celu stopniowe wycofywanie najbardziej szkodliwych substancji z produktów konsumenckich oraz finansowe wspieranie upowszechniania bezpiecznych i zrównoważonych chemikaliów. Przepisy Unii Europejskiej dotyczące odpadów ustanawiają dość solidne ramy dla zbierania, waloryzacji i rozsądnego usuwania odpadów. Średnie wskaźniki recyklingu stałych odpadów komunalnych w Unii Europejskiej stale rosną w ciągu ostatnich 10 lat, a od marca 2020 r. obowiązuje nowy plan działań w zakresie gospodarki cyrkularnej w ramach europejskiego Zielonego Ładu. W Unii Europejskiej, gdzie obowiązują zaawansowane systemy, w 2017 r. zebrano mniej niż 45% szacowanej ilości wytworzonych e-odpadów. Niektóre kraje Unii Europejskiej, takie jak Austria, Niemcy, Holandia i Słowenia, mają najwyższe na świecie wskaźniki recyklingu. Średni wskaźnik recyklingu w Unii Europejskiej wzrósł z 37,3% w 2009 roku do 47,7% w 2019 roku. Pięć krajów Unii Europejskiej nadal ma wskaźniki recyklingu odpadów komunalnych poniżej 25%, ale Łotwa, Litwa, Słowacja i Słowenia, które przystąpiły do bloku w 2004 roku, prezentują najbardziej wyraźną poprawę.

Pomimo negatywnego wpływu paliw kopalnych na środowisko, wszystkie kraje w różnym stopniu wdrażają dotacje do paliw kopalnych. Wpływy z podatków środowiskowych w Unii Europejskiej wyniosły 330,6 mld euro, co stanowi wzrost o 52% w wartościach nominalnych od 2002 roku. Kraje Unii Europejskiej są liderami w stosowaniu zielonych obligacji, zwłaszcza Francja, Niemcy i Holandia.

Podatki ekologiczne i gospodarka cyrkularna

W Unii Europejskiej średnie wpływy z podatków ekologicznych utrzymują się na poziomie około 2,2-2,5% PKB od 2000 roku, ale istnieją wyraźne różnice pomiędzy poszczególnymi krajami w ramach bloku. Na przykład od 2015 roku wpływy z podatków środowiskowych stanowiły ponad 3,4% PKB w Chorwacji, podczas gdy Niemcy, Irlandia i Luksemburg pobierają kwoty poniżej 2% PKB. Patrząc na wpływy z podatków środowiskowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca, Holandia pobiera najwyższą kwotę, prawie 2 000 dolarów na mieszkańca, podczas gdy Kazachstan pobiera najmniejszą, nieco mniej niż 210 dolarów na mieszkańca. W 2019 roku Słowenia i Estonia pobierały dość znaczące kwoty podatków środowiskowych na mieszkańca (odpowiednio 1 311 USD i 1 285 USD) w porównaniu z ich PKB na mieszkańca (odpowiednio 27 421 USD i 20 835 USD). Przykładowo, w Unii Europejskiej rządy w 2020 roku wydały 70 mld euro na wydatki związane z ochroną środowiska, podczas gdy korporacje wydały prawie 157 mld euro (czyli ponad dwukrotnie więcej niż rządy), a gospodarstwa domowe około 60 mld euro. W Unii Europejskiej wskaźnik wykorzystania materiałów w sposób cyrkularny (materiały odzyskane jako procent wszystkich użytych materiałów) wzrósł z 8,2% w 2004 roku do 11,2% w 2017 roku, a Holandia (24,5%) jest uważana za globalnego lidera w zakresie gospodarki cyrkularnej. 

W ramach europejskiego Zielonego Ładu i w celu dostosowania się do nowych strategii Komisja Europejska przedstawiła w marcu 2020 roku nowy plan działania w zakresie gospodarki cyrkularnej po wcześniejszej wersji. W swoim planie działania Komisja Europejska zauważa, że „Przeskalowanie gospodarki cyrkularnej od liderów do głównych podmiotów gospodarczych w decydujący sposób przyczyni się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku i oddzielenia wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów, przy jednoczesnym zapewnieniu długoterminowej konkurencyjności Unii Europejskiej i nie pozostawieniu nikogo w tyle”. Aby dokonać tej zmiany, „Unia Europejska musi przyspieszyć przejście na model wzrostu regeneracyjnego, który będzie oddawać planecie więcej niż zabiera, dokonać postępu w kierunku utrzymania zużycia zasobów w granicach planety oraz dążyć do zmniejszenia swojego śladu konsumpcyjnego i podwojenia wskaźnika obiegowego wykorzystania materiałów w nadchodzącej dekadzie”. Plan działania zawiera propozycje dotyczące projektowania produktów, okrężnych procesów produkcyjnych, redukcji odpadów i wzmocnienia pozycji konsumentów. W ślad za tym Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie planu działania, w której domaga się dodatkowych środków i dąży do stworzenia w pełni cyrkulacyjnej gospodarki do 2050 roku. W rezolucji podkreślono istotny wkład, jaki gospodarka cyrkularna może wnieść w osiągnięcie celów porozumienia paryskiego i Konwencji o różnorodności biologicznej oraz w osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju.

Finansowanie ochrony środowiska

W szczególności w krajach Inicjatywy Trzech Mórz (kraje Europy Wschodniej z wyłączeniem Austrii), po upadku komunizmu, fundusze na ochronę środowiska pochodziły z Unii Europejskiej lub innych bogatych darczyńców, takich jak USA. Ochrona środowiska była od samego początku pożądanym priorytetem programów pomocowych Phare i Tacis dla tych krajów. Na przykład, w pierwszym roku programu, ówczesna Czechosłowacja przeznaczyła nawet cały swój budżet Phare na ochronę środowiska. Później nacisk Unii Europejskiej przesunął się ze wsparcia technicznego na wzmocnienie instytucjonalne i inwestycje w krajach Europy Wschodniej, które skierowały znaczną pomoc unijną na dostosowanie swoich praw i procedur środowiskowych do unijnych. Na przykład, Unia Europejska sfinansowała projekty środowiskowe w regionie wydobycia węgla „Czarny Trójkąt” pomiędzy Niemcami, Polską i Czechami, a także w dorzeczu Dunaju i Morza Czarnego.

W dniu 9 marca 2023 roku Komisja Europejska ogłosiła inwestycję w wysokości ponad 116 milionów euro na osiem dużych projektów programu LIFE dotyczących przyrody, środowiska i działań klimatycznych w Belgii, Estonii, Hiszpanii, Włoszech, Polsce (2 projekty), Słowacji i Finlandii. 

  1. W Belgii zostaną powiększone obszary chronione, poprawiona zostanie łączność oraz opracowane zostaną plany działania dla krytycznych siedlisk i gatunków. 
  2. W Polsce polityka UE będzie wdrażana na bagnach, torfowiskach i terenach podmokłych na różnych obszarach Natura 2000, a drugi projekt pomoże wdrożyć polską Strategię Neutralności Klimatycznej Wielkopolski Wschodniej 2040. 
  3. Na Słowacji będzie wspierana jakość wody, siedliska przyrodnicze i gatunki rodzime, a także zrównoważona gospodarka leśna i rybacka. 
  4. W Estonii będzie wspierany plan rozwoju w zakresie adaptacji do zmian klimatu.

Zielone Fundusze dla Słowenii

Słowenia otrzyma 806 milionów euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Funduszu Spójności na rozwój bardziej ekologicznej, niskoemisyjnej gospodarki, która będzie odporna i neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla. Środki te przyczynią się do dekarbonizacji kraju i rozwoju energetyki odnawialnej, w szczególności do inwestycji w moce wytwórcze energii słonecznej i wiatrowej oraz w poprawę efektywności energetycznej budynków.

1. 511 milionów euro (z EFRR i Funduszu Spójności) zostanie przeznaczone na wsparcie zrównoważonej i inteligentnej mobilności oraz na wypełnienie luk w sektorze publicznego transportu pasażerskiego, zwłaszcza poprzez modernizację i wzmocnienie słoweńskiej sieci kolejowej.

2. Fundusz „Just Transition Fund” Komisji Europejskiej przekaże 249 milionów euro regionowi Savinjsko-Šaleška, aby umożliwić mu rezygnację z węgla do 2023 roku, oraz regionowi Zasavje, aby umożliwić jego transformację. Projekt ten skupi się w szczególności na wzmocnieniu szkoleń i możliwości zatrudnienia, wspieraniu dywersyfikacji i odporności lokalnej gospodarki oraz rekultywacji obszarów zdegradowanych.

3. Pakiet uzupełniający obejmuje przydział 23,9 milionów euro z Europejskiego Funduszu Gospodarki Morskiej, Rybołówstwa i Akwakultury (FEAMPA) na inwestycje w zrównoważone rybołówstwo i akwakulturę, ochronę morskiej różnorodności biologicznej i ochronę ekosystemów morskich na Adriatyku. Europejska niebieska gospodarka stwarza wymierne możliwości dla społeczności przybrzeżnych i odgrywa kluczową rolę w dekarbonizacji gospodarki. Umowa o partnerstwie ta pomoże Słowenii w dalszym budowaniu niskoemisyjnych, odpornych, zrównoważonych i innowacyjnych sektorów rybołówstwa i akwakultury oraz będzie wspierać ekologiczną i cyfrową transformację niebieskiej gospodarki w Słowenii.

4. Finansowany przez Unię Europejską projekt LIFE IP RESTART pomaga Słowenii w osiągnięciu wyższego poziomu recyklingu odpadów budowlanych i rozbiórkowych, z wyłączeniem odpadów niebezpiecznych. Rząd Słowenii wskazuje, że brak spójnego prawodawstwa, niewystarczające możliwości recyklingu oraz niska akceptacja społeczna procesów recyklingu i powstałych w ich wyniku produktów stanowią blokadę we wprowadzaniu nowych rozwiązań

5. Ministerstwo Środowiska i Planowania Przestrzennego wprowadza kompleksowe rozwiązania techniczne, cyfrowe, środowiskowe i cyrkularne, aby osiągnąć maksymalną samowystarczalność materiałową i zwiększoną cyrkularność w sektorze odzyskiwania odpadów. Promowane będzie sześć rozwiązań cyrkularnych dla problematycznych i wielkogabarytowych strumieni odpadów, które mają na celu osiągnięcie spójnej i zintegrowanej realizacji krajowych celów w zakresie gospodarki odpadami i zapobiegania powstawaniu odpadów. Słowenia ambitnie planuje zmniejszenie ilości odpadów o 60% do 2030 roku poprzez recykling, a także osiągnięcie poziomu recyklingu 50% dla nieszkodliwych odpadów budowlanych i rozbiórkowych (70% dla odpadów komunalnych). Poprawa działań w zakresie zbierania, przetwarzania, unieszkodliwiania odpadów oraz odzyskiwania materiałów mogłaby również przyczynić się do zmniejszenia emisji CO2 o 20%.

6. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR), wspierany przez program InvestEU, uruchamia dofinansowanie wynoszące ponad 1,1 mld euro poprzez inwestycje bezpośrednie lub pośredników finansowych, aby pomóc krajom UE, w których działa EBOR, w osiągnięciu ich pełnego potencjału ekologicznego. Projekty finansowane w ramach programu obejmują efektywność energetyczną i wykorzystanie zasobów w przemyśle i handlu, gospodarkę cyrkularną i inicjatywy w zakresie recyklingu, zielone budynki, zrównoważone produkty żywnościowe, energię odnawialną, magazynowanie energii i sieci, wodę i ścieki oraz transport niskoemisyjny i miejski.

Oficjalna pomoc rozwojowa UE na rzecz środowiska

W 2021 roku cele klimatyczne realizowało 27,6% dwustronnej oficjalnej pomocy rozwojowej od członków DAC, wynoszącej łącznie ponad 23 mld USD. Według opublikowanego w lipcu 2022 roku raportu OECD DAC zatytułowanego Aid In Support Of Environment, kraje Inicjatywy Trzech Mórz udzielają również dwustronnej pomocy na rzecz środowiska: 

  1. Słoweńska dwustronna pomoc środowiskowa w 2020 roku wyniosła około 2,7 mln USD, z czego 1 mln USD przypadło na Ukrainę, 310 tys. USD na Bośnię i 230 tys. USD na Czarnogórę.
  2. Słowacka dwustronna pomoc środowiskowa w 2020 roku wyniosła 3 mln USD, z czego 1,2 mln USD przeznaczono dla Kenii, 570 000 USD dla Serbii, 460 000 USD dla Libanu, 410 000 USD dla Mołdawii, itd.
  3. Polska natomiast w 2020 roku przeznaczyła na dwustronną pomoc środowiskową kwotę od 6 do 7 mln USD, z czego 1,6 mln USD dla Albanii, 0,9 mln USD dla Ukrainy, 0,8 mln USD dla Kenii, itd.
  4. Węgierska dwustronna pomoc środowiskowa wyniosła 33 mln USD w 2020 roku, przy czym Laos otrzymał 10 mln USD, Serbia 9 mln USD, Mongolia 2 mln USD, Uganda 0,7 mln USD, Indonezja 0,5 mln USD.
  5. Czeska dwustronna pomoc na rzecz środowiska wyniosła 17 mln USD w 2020 r., przy czym Etiopia otrzymała 4 mln USD, Mołdawia 3 mln USD, Bośnia 2 mln USD, Gruzja 1 mln USD itd.
  6. Austriacka dwustronna pomoc środowiskowa wyniosła 217 mln USD w 2020 r., przy czym Serbia otrzymała 15 mln USD, Kosowo 6 mln USD, Mozambik 6 mln USD, Turcja 5 mln USD, Etiopia 4 mln USD, Burkina Faso, Mongolia, Armenia, Mołdawia i Uganda po 3 mln USD itd. 

Instytucje UE wypłaciły prawie 8 mld USD na dwustronną pomoc środowiskową w 2020 r., przy czym Turcja otrzymała 582 mln USD, Mozambik 175 mln USD, Irak 126 mln USD, Ukraina 112 mln USD, Kenia 101 mln USD, Serbia 99 mln USD, Wietnam 81 mln USD itd.

Podsumowanie

Podatki ekologiczne stanowią istotny instrument wdrażania gospodarki cyrkularnej i ochrony środowiska. W Unii Europejskiej wpływy z podatków środowiskowych utrzymują się na poziomie około 2,2-2,5% PKB od 2000 roku, jednakże istnieją wyraźne różnice pomiędzy krajami członkowskimi. W ramach europejskiego Zielonego Ładu Komisja Europejska przedstawiła nowy plan działania w zakresie gospodarki cyrkularnej, który obejmuje szeroki zakres działań, takich jak projektowanie produktów, okrężne procesy produkcyjne, redukcja odpadów i wzmocnienie pozycji konsumentów. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie planu działania, w której domaga się dodatkowych środków i dąży do stworzenia w pełni cyrkulacyjnej gospodarki do 2050 roku.

Finansowanie ochrony środowiska odgrywa również kluczową rolę w realizacji celów zrównoważonego rozwoju. W szczególności w krajach Inicjatywy Trzech Mórz, fundusze na ochronę środowiska pochodziły z Unii Europejskiej lub innych bogatych darczyńców, takich jak USA. Unia Europejska sfinansowała wiele projektów środowiskowych, które przyczyniły się do dostosowania praw i procedur środowiskowych krajów Europy Wschodniej do unijnych. Wspieranie projektów związanych z ochroną środowiska i gospodarką cyrkularną, a także finansowanie działań zgodnych z celami zrównoważonego rozwoju, stanowią kluczowe elementy polityki Unii Europejskiej. W ten sposób UE przyczynia się do poprawy stanu środowiska naturalnego oraz promuje zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy.

Autor: Robin Dewa, Društvo Bodi svetloba, Slovenia