Pewnie słyszeliście, że w 2024 roku Nagrodę Nobla z ekonomii przyznano właśnie za pracę opartą na tezach, które pojawiły się w książce Why Nations Fail autorstwa Daron Acemoglu i Jamesa A. Robinsona. To wyróżnienie podkreśla znaczenie tej publikacji – jest ona uznawana za jedno z najważniejszych dzieł na temat rozwoju społecznego i ekonomicznego naszych czasów. Dlatego chciałbym Was gorąco zachęcić do zapoznania się z tą książką i przemyślenia, jak możemy jej koncepcje wdrożyć w nasze projekty społeczne.

Why Nations Fail to książka, która rzuca nowe światło na kwestie rozwoju, stabilności i dobrobytu. Jej główna teza brzmi: to instytucje, zwłaszcza te inkluzywne, które pozwalają ludziom na aktywny udział w życiu społecznym i ekonomicznym, stanowią klucz do sukcesu społecznego. Wartości te są fundamentem naszej misji – jako organizacja dążymy do tworzenia bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego społeczeństwa, dlatego powinniśmy wykorzystać te wnioski w naszych projektach.

Co możemy wyciągnąć z tej książki i jak to zastosować:

1. Inkluzywność instytucji – klucz do rozwoju
Autorzy przekonują, że inkluzywne instytucje, które zapewniają ludziom równe szanse, dostęp do edukacji i narzędzi do działania, prowadzą do trwałego rozwoju. Przekładając to na nasze działania, powinniśmy w każdym projekcie dążyć do włączania różnych grup społecznych: młodzieży, kobiet, mniejszości. To od nich zależy trwałość zmian, które wprowadzamy.

2. Kreatywna destrukcja i walka z monopolami
Książka pokazuje, że rozwój to często proces „kreatywnej destrukcji” – odważnego wprowadzania zmian i innowacji. Aby uniknąć stagnacji, musimy promować nowe inicjatywy i wspierać konkurencyjność. W naszych projektach postarajmy się unikać wyłącznie istniejących struktur, a zamiast tego wspierajmy startupy społeczne, które wnoszą świeże podejście.

3. Wrażliwość na lokalne konteksty historyczne i kulturowe
Acemoglu i Robinson zwracają uwagę na znaczenie historycznych uwarunkowań. Każda społeczność ma swoje specyficzne potrzeby i doświadczenia, które musimy brać pod uwagę przy projektowaniu działań. Projekty powinny być dostosowane do lokalnych uwarunkowań, historii i struktury społecznej, co zwiększy ich skuteczność i oddziaływanie.

4. Wzmacnianie praworządności i dostępu do praw dla wszystkich
W krajach, gdzie prawo jest przestrzegane, a dostęp do sprawiedliwości jest równy dla wszystkich, rozwój jest szybszy. Nasze działania mogą promować przejrzystość, uczciwość i odpowiedzialność w zarządzaniu publicznym. Dążmy do tego, aby nasze projekty zwiększały świadomość prawną, wspierały dostęp do sądów oraz usług prawnych, szczególnie dla tych, którzy są często wykluczeni.

5. Tworzenie długotrwałych efektów i samodzielności społeczności
Autorzy opisują „kręgi wzrostu” – instytucje sprzyjające rozwojowi i tworzące długotrwałe zmiany. Nasze projekty powinny być zaprojektowane tak, aby przynosiły trwałe rezultaty. Ważne jest, aby w każdym projekcie uwzględniać długofalowe plany, które pozwolą społeczności na większą samodzielność i rozwój bez ciągłej zależności od zewnętrznej pomocy.

Nagroda Nobla dla prac inspirowanych Why Nations Fail jest dowodem na to, jak kluczowe są dobrze zaprojektowane instytucje dla rozwoju społeczeństw. Zachęcam Was do sięgnięcia po tę książkę i przemyślenia, jak te idee możemy włączyć w naszą codzienną pracę. Wierzę, że inspiracja płynąca z tej lektury może wnieść nową energię do naszych projektów i sprawić, że jeszcze skuteczniej będziemy wspierać zmiany, które mają znaczenie.

Pobrać całą książkę w języku angielskim można za linkiem: https://thinktanksilesia.pl/Why-Nations-Fail