Jeszcze kilka lat temu charakter pracy polegał w przeważającej mierze na stacjonarnych spotkaniach, długich godzinach pracy w biurze czy zagranicznych delegacjach. Duża część z nas nawet nie pomyślałaby, że w niedługim czasie będzie musiała stanąć przed wyzwaniem codziennego korzystania z narzędzi internetowych do kooperacji, spotkań online i konferencji. Obecnie codziennością jest wykorzystanie przestrzeni internetowej do pracy, zarówno zdalnej, jak i stacjonarnej. Takie cyfrowe zadania otwierają przed nami szereg możliwości, jednak wiążą się również z nieuświadomionymi zagrożeniami.

Od 2020 roku, czyli rozpoczęcia ery pracy zdalnej spowodowanej pandemią COVID-19, wiele organizacji takich jak ONZ, OECD czy World Economic Forum porusza temat znaczenia umiejętności cyfrowych u współczesnych pracowników. Według raportu World Economic Forum (2021) 48 proc. firm na całym świecie oferuje zdalne stanowiska, a 88 proc. pracowników deklaruje chęć dalszego korzystania z takiej formy pracy. Narzędzia cyfrowe, takie jak aplikacje do zarządzania zadaniami, komunikatory i systemy do wideokonferencji, stają się nieodzowną częścią codziennych zadań. Z raportu wynika, że ułatwiają one komunikację i współpracę w zespołach, zwiększając tym samym efektywność pracy o 20 proc., jak również wydajność samych firm i przedsiębiorstw.Obecnie umiejętności cyfrowe określane są jako jedne z kluczowych w procesie uczenia się, które odbywa się przecież przez całe życie.

Nowe szanse dla codziennej pracy i pracowników

Czy obecnie wszyscy stajemy się cyfrowymi nomadami? Jak pisze Ewa Fibingier w artykule „Cyfrowy nomadyzm – nowy trend na rynku pracy” (2021), coraz więcej osób pracujących zdalnie decyduje się robić to z różnych miejsc kraju lub świata. Otwiera to nie tylko nowe możliwości dla indywidualnego rozwoju, ale także rozwoju przedsiębiorstw poprzez pozyskanie międzynarodowych kontaktów.

Wydawać by się mogło, że z powodu łatwej dostępności narzędzi cyfrowych każdy z nas korzysta z nich w pracy zawodowej. Jest jednak inaczej. W sytuacji braku wymagań wykorzystania technologii w codziennych zadaniach rzadko kto sięga po nowe programy i aplikacje, które nierzadko przecież wspierają rozwój kompetencji. W przestrzeni internetowej możemy prowadzić konferencje i spotkania, zarządzać zespołami, tworzyć mapy myśli czy wspólnie z zespołem pracować na tablicach z danymi.

Możliwości te przynoszą zarówno pracownikom, jak i pracodawcom i całym firmom przeróżne korzyści, jak poprawa kooperacji poprzez komunikowanie się w czasie rzeczywistym z każdego miejsca i w każdym czasie. Zespoły mogą wspólnie pracować na projektach, dzielić się pomysłami i tworzyć przestrzeń dla kreatywnej współpracy. Zwiększenie produktywności to kolejna zaleta pracy z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych, szczególnie w zakresie możliwości podejmowania długotrwałych kontraktów i rozpoczynania nowych projektów. Platformy takie jak Trello umożliwiają przypisywanie zadań, monitorowanie postępów i koordynowanie pracy zespołu w sposób efektywny i przejrzysty. Dostępność to szansa na zwiększenie satysfakcji i pozyskanie cennych pracowników, również międzynarodowych. Z kolei wzrost kreatywności spowodowany korzystaniem z narzędzi do tworzenia profesjonalnych prezentacji, grafik, przedstawiania treści w postaci map myśli czy tablic, jest szansą na nowe pomysły i inicjatywy realizowane przez pracowników. Mówiąc o szansach, współcześnie podkreśla się również wzrost integracji i automatyzacji zadań, co również prowadzi do zwiększenia efektywności.

Cyfrowe narzędzia = cyfrowe zagrożenia?

Oprócz szeroko omawianych korzyści wykorzystania narzędzi online podczas zawodowych wyzwań należy wspomnieć również o pojawiających się zagrożeniach. Według raportu Cisco (2022) ataki cybernetyczne wzrosły o 30 proc. w okresie pandemii, kiedy większość firm przeszła na pracę zdalną, rośnie jednak również wiedza i świadomość z zakresu zagrożeń internetowych. Firmy i pracownicy coraz częściej podejmują środki przeciwdziałające cyfrowym atakom takim jak phishing, DDoS (paraliżują działanie sieci i podłączonego do niej sprzętu poprzez obciążanie zasobów sztucznie generowanymi zapytaniami) i ataki na remote desktop protocol, czyli zdalny pulpit.

Bezpieczeństwo danych jest głównym zagrożeniem, w wyniku którego dostęp do wrażliwych informacji jak dane osobowe, informacje finansowe lub poufne dane firmowe może zostać przechwycony. Zależność od połączenia internetowego także stanowi problem w kontekście potencjalnych przestojów w pracy czy utraty niezapisanych zadań oraz danych. Pracownicy mogą zmagać się również ze zjawiskiem information overload, czyli zbyt dużej ilości powiadomień, wiadomości czy informacji o przydzielonych zadaniach, które mogą powodować utratę produktywności i stres przekładający się na jakość pracy. Mówiąc o cyfrowej pracy, musimy mieć również świadomość konieczności odpowiedniego wdrażania w istniejące narzędzia. Niektóre z nich z powodu skomplikowanej obsługi mogą bowiem utrudniać efektywne ich wykorzystanie.

Wykorzystanie narzędzi online w codziennych zadaniach to dobra okazja do zwiększenia efektywności i elastyczności pracy. Trzeba jednak pamiętać, że bez odpowiedniej ochrony i świadomości cyfryzacja może prowadzić do problemów z bezpieczeństwem danych czy zdrowiem psychicznym pracowników. Firmy powinny więc dążyć do stworzenia bezpiecznej i zdrowej cyfrowej kultury pracy.